۱۳۸۷ مهر ۲۷, شنبه

لئون باتيستا آلبرتی

بیوگرافی
نویسنده، هنرمند، معمار، شاعر و فیلسوف دوره رنسانس، متولد 14 فوریه 144 و درگذشته به تاریخ 25 آوریل 1472
خانواده او به دلیل مشكلات سیاسی از فلورانس به جنوا تبعید شده بودند و آلبرتی در آنجا متولد شد.
آلبرتی یكی از دو پسر نامشروعی بود كه پدر مادرش به دنیا آوردند.
تحصیلات ابتدایی را در علوم انسانی و در حالی كه نوجوان بود، طی كرد.
سپس به تحصیل حقوق، فیزیك و ریاضیات پیوست و در سال 1428 با درجه دكتری در حقوق فارغ‌التحصیل شد.
در همین سال‌ها چند كتاب منتشر كرد، از جمله "دی پیكتورا" كه درباره نقاشی است و از اولین مطالعات علمی به روی پرسپكتیو به حساب می‌آید.
در سفرهایی كه با روحانیون آن دوران به نقاط مختلف داشت، با برونلسكی و دوناتلو آشنا شد.
در سال 1452 كتاب ده جلدی "درباره معماری" را نوشت.
در 25 سال آخر زندگی‌اش به طور جدی به معماری پرداخت و كتاب‌هایی در ریاضیات، زیبایی شناسی و ادبیات منتشر كرد.

برخی دیدگاه‌های آلبرتی
آلبرتی متاثر از دیدگاه‌های ارسطو در زمینه هنر و زیبایی بود، زیبایی را نمودی از عالم مثل می‌دانست، به همین جهت معتقد بود برای زیباتر شدن باید هرچه بیشتر به طبیعت نزدیك شد. چرا كه طبیعت نمودی از عالم مثل و نشانه‌ای از زیبایی است.
ریاضی را پایه مشترك علم و هنر می‌دانست و معتقد بود هدف نهایی هنرمند كه تقلید از طبیعت است، باید به كمك ریاضیات و استفاده از آن برای ایجاد هماهنگی صورت گیرد.
كتاب "درباره معماری" او، در محتوا و قالب تا حدی تحت تاثیر كتاب ویتروویوس بود كه حدود 1500 سال قبل از آن نوشته شده بود، اما با این حال به آن كتاب با دید انتقادی نگریسته بود. تقسیم بندی كتاب بر اساس همان سه اصل ویتروویوس (فیرمیتاس، یوتیلیتاس و ونوستاس) انجام گرفته بود، اما به دلیل ارجحیت كاركردی بودن هنر (تحت تاثیر دیدگاه افلاطون و ارسطو) ، تقسیم بناها بر اساس عملكرد در آن نقش پررنگی دارد.
كتاب اول: تعاریف (طراحی)
كتاب دوم و سوم: فیرمیتاس (مواد و ساختار)
كتاب چهارم و پنجم: یوتیلیتاس (انواع ساختمان و كاربرد آن)
كتاب ششم تا نهم: ونوستاس (تزئین، ساختمان‌های مقدس، بناهای عمومی و خصوصی، نظریه تناسب)
كتاب دهم: نتایج كلی

آلبرتی معتقد بود معمار كسی است كه با هنر و روش اعجاب انگیزش قار است با تفكر و ابداع، تدبیر كند و با درایت تمام كارها را به انجام برساند.

بر اساس كاربرد گونه‌های مختلف، بناها را به سه دسته تقسیم می‌كند (كه یادآور هرم نیازهای مازلو ست)
تامین نیاز: ساختمان‌هایی كه صرفا نیازهای انسان را برآورده می‌كنند
آسایش: ساختمان‌هایی كه به منظوری مشخص به كار می‌روند
لذت: ساختمان‌هایی كه برای لذت، خوشی و تفریح ساخته می‌شوند

تركیبی زیباست كه دیگر نتوان به آن چیزی اضافه یا از آن كم كرد.
همچنین به استفاده از اعداد (زوج و فرد) برای ایجاد تناسب و هماهنگی اعتقاد داشت.

پروژه‌ها
قصر روچلای
تبحر آلبرتی، تركیب طرح‌های قدیمی و به دست آوردن یك طرح جدید از آن‌ها بود، خود درباره این طرح گفته است: "من از هشت خانه، یك خانه ساختم".
طراحی نمای كلیسای سانتاماریا نوولا
كلیسای سن فرانچسكو
كلیسای سن آندریا
آلبرتی در این پروژه كه از بزرگترین بناهای دوره ابتدایی رنسانس است، عناصر معماری قدیمی كلیسا را با طاق نصرت تركیب كرده و به طرح جدیدی رسیده است.

منابع:
- بانی مسعود، امیر. تاریخ معماری غرب، از عهد باستان تا مكتب شيكاگو
- رئیسی، ایمان. رساله دكتری معماری با عنوان نقش نقد در جهت دهی معماری معاصر ایران
- سایت ویكیپدیا