معماری هایتک:
این بحث با تاریخ عجین است و همواره تکنولوژی و روش ساخت دغدغه معماران بوده است. اگر به دوره ای هایتک می گویند به این دلیل است که این مقوله به نوعی در نمای ساختمان آشکارتر بیان شد. بعضی معتقدند شروع معماری هایتک از قصر بلورین است که دارای سازه اکسپوز بود. برج ایفل هم به عنوان نمادی از معماری ها یتک مطرح بود. به طور کلی درحدود دهه 60 به بعد جریانی وارد معماری شد که آن را معماری هایتک یا معماری با تکنولوژی پیشرفته نام نهادند. ریشه های شکل گیری این سبک از آشیانه های هواپیما بود. پیر لوییجی نروی، معمار ایتالیایی، تعدادی آشیانه هواپیما ساخت، که دهانه بین ستونهای آن صدوپنجاه تا دویست متر بود و سطوح عظیم بتنی سقف ها را به وجود آورد.
هایتک: یعنی اثر معماری که سازه در آن نقش اساسی دارد و نمایان است و با تکنولوژی پیشرفته می توانند کارهایی انجام بدهند که تاقبل از آن امکان نداشت.
سالن ورزشی: از دیگر کارهای پیرلوییجی نروی است که دهانه عظیم سقف آن را با استراکچ ربتنی توانسته پوشش بدهد.
باکمینستر فولر: طراح و مهندس سازه آلمانی بود. او گنبدهایی را طراحی کرد که به نام گنبد ژئودزی معروفند. گنبدی که تمام استراکچر آن در درون پوسته است و هیچ ستونی در زیر آن وجود ندارد.
گروه آرشیگرام: مغز متفکر به وجود آورنده معماری هایتک نامیده شده اند. در دهه 60 چند جوان خلاق معماری گروه آرشیگرام را با هم تاسیس کردند. مغز متفکر آنان فردی پیتر کوک بود که مباحث تئوریک را مطرح می کرد. از دیگر افراد این گروه: ریچارد راجر و رنزو پیانو بودند که بعدها در پروژه ژرژ پمپیدو تبدیل به یکی از شاخص های معماری هایتک شدند. این گروه دیدگاه صنعتی به زندگی داشتند، و اکثرا پروژه های خیالی داشتند. برجی که در آن کپسول هایی نصب شود و در این کپسول ها حداقل هایی برای زندگی وجود دارد، این کپسول های قبلیت تعویض و نصب دارد و هرکس بخواهد می تواند کپسول زندگی اش را تعویض کند و آنرا بزرگتر کند. بعدها کیشو کوروکاوا، معمار ژاپنی، خانه ای در ژاپن ساخت که به همین شکل کپسول بود.
در دهه 70 یکمسابقه بین المللی در شهر پاریس برگزار شد. اسکار نیمایر و فیلیپ جانسون از داوران این مسابقه بودند. با پروژه ژرژ پمپیدو در این مسابقه بیان شد که انقلابی درمعماری به وجود آمد. حرف اصلی آن این بود که بنای معماری مانند ماشینهای صنعتی که چیزی را از دید پنهان نمي کنند، تمام اجزا و عناصر آن در معرض دید باشد. به خاطر اینکه دربافت بسیار متضادی قرارمی گرفت (بافت تاریخی شهر پاریس) بسیار سر و صدا برپا کرد. مانند جوی که بر علیه برج ایفل ایجاد شده بود. این پروژه آن بافت از شهر را که خیلی مورد توجه نبود رونق بخشید و امروزه تعداد بازدید کنندگان آن از ایفل هم بیشتر است. نکته دیگری که وجود داشته در این پروژه، زمین پروژه بسیار وسیع بوده در طراحی نصف این زمین ساخته می شود و در جلوی آن میدان شهری بزرگی در نظر گرفته می شود. در واقع نیمی از زمین پروژه تقدیم به شهر می شود. در زیر میدان 2-3 طبقه سالن موسیقی و پارکینگ ساخته شده، اماروی آن به شهر تقدیم شد. تمام اجزاء آن در معرض دید است: سازه، تاسیسات و ... به طور تقریبی مساحت هر طبقه18000 متر است. در سقف هم همه ی استراکچر، کانال هوا و تاسیسات اکسپوز است.
طاق لا د فانس: در شهر پاریس است. منطقه لا د فانس در فرانسه که به نام نیویورک پاریس معروف است. تمام آسمانخراشها در آن منطقه واقع است. چون شهر پاریس شهر تاریخی است اجازه ساخت و ساز فراتر از خط آسمان شهر را صادر نکرده اند. تمام آسمانخراشهای آن در منطقه لا دفانس است. طاق لا د فانس نماد شهر پاریس است، که در امتداد محور تاریخی شهر ساخته شده. ابعادش 100×100×100 است. دهانه ان 70 متر است – اجرای آن بسیار طولانی شد. چون دهانه آن بسیار عظیم بود. معمار گمنام آن اسپره کلسن بود. معمارش اواخر طراحی این پروژه مرد و معمار برجسته فرانسوی، پل آندرو طراحی آن را تکمیل کرد. پل آندرو متخصص طراحی فرودگاه در دنیاست و فرودگاه خمینی ايران را پل آندرو طراحی کرده – او بیش از 50 فرودگاه ساخته است.
هرم لوور (در حیاط موزه لوور): جزء معماری هایتک محسوب می شود واقع در پاریس. در مورد این موزه ی عظیم گفته اند که اگر یک دونده دو ماراتن به مدت یک هفته بدود، نمی تواند همه جای آن را ببیند. سطوح گالریهای آن بسیار عظیم است. این موزه فرم u شکل دارد به دلیو ل سردرگمی که بازدید کننده ممکن است دچار آن شود، نشانه ای دروسط حیاط موزه طراحی شد که ورودی باشد و بازدیدگان را به طبقه زیرین هدایت کند و سپس با کمک نشانه های راهنما مسیر خود را بیابند. این هرم از کارهای آی ام پی، مهندس چینی و ساکن آمریکا است. جنبه سازه ای این پروژه بسیار خاص است و تماما از شیشه ساخته شده است.
ژان نوول: از معماران سبک هایتک است. فرانسوی است. پروژه ای که باعث شهرت او شد، انيستیتو دنیای عرب، شرکتی در پاریس که متعلق به عربها بوده، است. ساختمان دارای یک نمای بسیار ساده است و یک مدول تکرار شونده دارد. هرکدام از این مدولها، دیافراگم است که به نور حساس است و بسته به نوری که فضا نیاز دارد باز و بسته می شود و میزان نور فضا را تنظیم می کند. این پروژه در اواسط دهه 90 ساخته شد، بسیار مورد توجه بود.
استادیوم المپیک مونيخ: کار فرای اوتو است که از نظر سیستم سازه ی چادری در زمان خود بسیار پیشرفته بود، ارتش آلمان در مدت زمان 7-6 ماه این پروژه را ساخت. این پروژه هم از نظر تکنولوژی ساخت و زمان ساخت بسیار شاخص است در سبک معماری هایتک .
رنزو پیانو: او با همکاری ریچارد راجرز مرکز ژرژ پمپیدو را طراحی کرد و بعد از آن از پرچمداران معماری هایتک شناخته شده اند. از آثار او فرودگاه کانسای واقع در ژاپن است. محدودیت زمین داشتند و مجبور به ساخت جزیره بر روی اقیانوس جهت ساخت فرودگاه شدند. سپس با پل ارتباط با مترو را از رو و زیر ایجاد کردند. ایجاد بستری به نام جزیره بر روی اقیانوس بسیار کار ارزشمند و مهمی بود. معماران هایتک سعی در استفاده از ساختارهایی دارند که در دل طبیعت وجود دارد. مثلاًدر پروژه ژرژ پمپیدو از سیستم مفصل آرنج دست انسان الهام گرفته شده برای طراحی یک کنسول. یعنی دهانه های پروژه 60 متر است و سیستم استراکچر برای آن شبیه به آرنج انسان جهت تحمل وزن طراحی کردند. در پروژه فرودگاه کانسای رنزو پیانو از استراکچر دایناسور الهام می گیرد. (سئوال: استراکچر یک دایناسور که وزن سنگینی بیش از 10 تن آن را به خوبی تحمل می کند، چیست؟)
بانک لویدز در لندن: از کارهای ریچارد راجرز است که بارویکردهای تک طراحی شده است. سیستم طراحی آن صنعتی است . void مرکزی آن معماری صنعتی را به خوبی تداعی می کند.
آسمانخراش جان هنهاک: کارگروه s.o.m است که به آسمانخراش سازی در دنیا معروفند. بلندترین آسمان خراش دنيا در دبی کار این گروه است. در حدود 850 متر این آسمان خراش ارتفاع دارد. آسمان خراش جان هنهاک در آمریکاست. حجم آن مکعب است و 500 متر ارتفاع دارد و سالها جز بلندترین آسمان خراشهای دنیا بود. سیستم استراکچر آن بسیار قوی و پوسته مانند است و استراکچر را به صورت اکسپوز در فضای داخلی می توان دید.
در دهه 90 گرایشی از معماری هایتک به سمت معماری پایدار ایجاد می شود. یعنی معماری هایتکی که سعی می کند الگوهای طبیعی را بیشتر استفاده کند و با طبیعت بیشتر سازگار باشد. اصطلاحا آن را اکوتک می نامند. یعنی محیط با تکنولوژی ترکیب می شود. رنزو پیانو، نورمن فاستر، کالاتراوا، ریچارد راجرز به سمت معماری اکوتک گرایش پیدا کردند. ساختمان مجلس آلمان (گنبد رایشتاک) که به توپ بسته شد در جنگ های جهانی و سالها بلا استفاده بود، بعد از اتحاد آلمان شرقی و غربی تصمیم به احیای آن گرفتند. در مسابقه طراحی آن نورمن فاستر براي طراحی گنبد آن برنده شد. که از نمونه های شاخص معماری هایتک است. یکی از ویژگیهای شاخص بنا اینست که به مردم اجازه می دهد به بالای سر نمایندگان بروند و نظارت کنند بر بحث های آنان و به حالت نمادین دموکراسی را بیان می کند. شیشه های آن ضد گلوله است.
به این دلیل مادر ایران معماری هایتک نداریم چون برای ساختن هر یک از جزئیات خط تولید کارخانه نیاز است، که باید راه اندازی شود. (مقاله ی "گرایش به تکنولوژی در معماری امروز ایران" فصل نامه آبادی شماره 52 نوشته ی ایمان رئیسی را ببینید.)
مرکز فرهنگی ژان مری تجیبائو: اثر رنزو پیانو که از اکوتک بسیار شاخص است. در جزایر اقیانوس آرام واقع است. ژان مری تجیبائو قهرمان ملی آنان بود. این پروژه با استفاده از ویژگیهای اقلیمی آن منطقه طراحی شده است. فرم آن از مسکن سنتی رایج در آن منطقه الهام گرفته شده است. (مسکن سنتی با نام کاناک که با شاخ و برگ درختان سقف را پوشش می دادند و بدنه آن هم چربی بوده است.) مصالح هم از چوب انتخاب شده و از مان فرم مسکن سنتی ملهم است. بخش اعظم سیستم تهویه این پروژه طبیعی است که از طریق هدایت بادهای اقیانوس تامین می گردد.
کوی پوتسدام: در برلین منطقه شهری بزرگی است که طرح طراحی شهری آن را به مسابقه می گذاراند و رنزو پیانو برنده می شود. کار جالب او پس از طراحی شهری، این است که هریک از ساختمانها را به یک معمار معروف دنیا می دهد. جهت طراحی از معمارانی نظیر: ریچارد راجرز، کیشوکوروکاوا، هانس هولاین. ساختمان شرکت دایملر و کرایسلر سابق توسط رنزو پیانو طراحی شده است. او در طراحی این ساختمان از سیستم نمای آجری خشک استفاده کرده و سيستم نما کاملا هوشمند است. اگر نور ساختمان زیاد شود، پرده ها بصورت الکترونیک بسته می شود و نور را تنظیم میکند.
سیستم نمای آجر: بدون ملات است و با پیچ و مهره محکم شده که هنگام زلزله مشکلی به وجود نیاید.
شیگرو بان هم در زمینه معماری هایتک فعالیت داشته است و با همان معماری کاغذی دهانه های عظیمی را به وجود آورد.
سيستم اتصال این لوله های کاغذی بست چوبی است.
طرح توسعه موزه ژرژ پمپیدو در پاریس: کار شیگرو بان است که در آن از استراکچر چوبی الهام گرفته که شبیه کلاه سنتی است در چین. این کار اخیرا افتتاح شد.
مبحثی به نام معماری متحرک در معمای هایتک وجود دارد که توسط سانتیاگو کالاتراو معمار برجسته سازه دنیا بسیار تعقیب شده است. او هم معماری را می داند هم دکترای سازه دارد. او در کارهایش بسیار از پدیده های طبیعی الهام می گیرد. مثلا طرحی شبیه چنگال حیوان که قابلیت باز و بسته شدن دارد یا در ورودی ایستگاه مترو که متحرک است یا سقف ساختمان عظیمی که می تواند باز، بسته یا نیمه باز شود. کلیسای سال 2000 از طراحی های اوست که این قابلیت را داشت که کاملا باز، نیمه باز یا بسته شود. او استاد طراحی پل است. او پل پیاده ای را در نزدیکی بیلبائو بر روی رودخانه طراحی کرده کف آن شیشه سند بلاست شده است که در شب نور پردازی میشود و بسیار زیباست.
این بحث با تاریخ عجین است و همواره تکنولوژی و روش ساخت دغدغه معماران بوده است. اگر به دوره ای هایتک می گویند به این دلیل است که این مقوله به نوعی در نمای ساختمان آشکارتر بیان شد. بعضی معتقدند شروع معماری هایتک از قصر بلورین است که دارای سازه اکسپوز بود. برج ایفل هم به عنوان نمادی از معماری ها یتک مطرح بود. به طور کلی درحدود دهه 60 به بعد جریانی وارد معماری شد که آن را معماری هایتک یا معماری با تکنولوژی پیشرفته نام نهادند. ریشه های شکل گیری این سبک از آشیانه های هواپیما بود. پیر لوییجی نروی، معمار ایتالیایی، تعدادی آشیانه هواپیما ساخت، که دهانه بین ستونهای آن صدوپنجاه تا دویست متر بود و سطوح عظیم بتنی سقف ها را به وجود آورد.
هایتک: یعنی اثر معماری که سازه در آن نقش اساسی دارد و نمایان است و با تکنولوژی پیشرفته می توانند کارهایی انجام بدهند که تاقبل از آن امکان نداشت.
سالن ورزشی: از دیگر کارهای پیرلوییجی نروی است که دهانه عظیم سقف آن را با استراکچ ربتنی توانسته پوشش بدهد.
باکمینستر فولر: طراح و مهندس سازه آلمانی بود. او گنبدهایی را طراحی کرد که به نام گنبد ژئودزی معروفند. گنبدی که تمام استراکچر آن در درون پوسته است و هیچ ستونی در زیر آن وجود ندارد.
گروه آرشیگرام: مغز متفکر به وجود آورنده معماری هایتک نامیده شده اند. در دهه 60 چند جوان خلاق معماری گروه آرشیگرام را با هم تاسیس کردند. مغز متفکر آنان فردی پیتر کوک بود که مباحث تئوریک را مطرح می کرد. از دیگر افراد این گروه: ریچارد راجر و رنزو پیانو بودند که بعدها در پروژه ژرژ پمپیدو تبدیل به یکی از شاخص های معماری هایتک شدند. این گروه دیدگاه صنعتی به زندگی داشتند، و اکثرا پروژه های خیالی داشتند. برجی که در آن کپسول هایی نصب شود و در این کپسول ها حداقل هایی برای زندگی وجود دارد، این کپسول های قبلیت تعویض و نصب دارد و هرکس بخواهد می تواند کپسول زندگی اش را تعویض کند و آنرا بزرگتر کند. بعدها کیشو کوروکاوا، معمار ژاپنی، خانه ای در ژاپن ساخت که به همین شکل کپسول بود.
در دهه 70 یکمسابقه بین المللی در شهر پاریس برگزار شد. اسکار نیمایر و فیلیپ جانسون از داوران این مسابقه بودند. با پروژه ژرژ پمپیدو در این مسابقه بیان شد که انقلابی درمعماری به وجود آمد. حرف اصلی آن این بود که بنای معماری مانند ماشینهای صنعتی که چیزی را از دید پنهان نمي کنند، تمام اجزا و عناصر آن در معرض دید باشد. به خاطر اینکه دربافت بسیار متضادی قرارمی گرفت (بافت تاریخی شهر پاریس) بسیار سر و صدا برپا کرد. مانند جوی که بر علیه برج ایفل ایجاد شده بود. این پروژه آن بافت از شهر را که خیلی مورد توجه نبود رونق بخشید و امروزه تعداد بازدید کنندگان آن از ایفل هم بیشتر است. نکته دیگری که وجود داشته در این پروژه، زمین پروژه بسیار وسیع بوده در طراحی نصف این زمین ساخته می شود و در جلوی آن میدان شهری بزرگی در نظر گرفته می شود. در واقع نیمی از زمین پروژه تقدیم به شهر می شود. در زیر میدان 2-3 طبقه سالن موسیقی و پارکینگ ساخته شده، اماروی آن به شهر تقدیم شد. تمام اجزاء آن در معرض دید است: سازه، تاسیسات و ... به طور تقریبی مساحت هر طبقه18000 متر است. در سقف هم همه ی استراکچر، کانال هوا و تاسیسات اکسپوز است.
طاق لا د فانس: در شهر پاریس است. منطقه لا د فانس در فرانسه که به نام نیویورک پاریس معروف است. تمام آسمانخراشها در آن منطقه واقع است. چون شهر پاریس شهر تاریخی است اجازه ساخت و ساز فراتر از خط آسمان شهر را صادر نکرده اند. تمام آسمانخراشهای آن در منطقه لا دفانس است. طاق لا د فانس نماد شهر پاریس است، که در امتداد محور تاریخی شهر ساخته شده. ابعادش 100×100×100 است. دهانه ان 70 متر است – اجرای آن بسیار طولانی شد. چون دهانه آن بسیار عظیم بود. معمار گمنام آن اسپره کلسن بود. معمارش اواخر طراحی این پروژه مرد و معمار برجسته فرانسوی، پل آندرو طراحی آن را تکمیل کرد. پل آندرو متخصص طراحی فرودگاه در دنیاست و فرودگاه خمینی ايران را پل آندرو طراحی کرده – او بیش از 50 فرودگاه ساخته است.
هرم لوور (در حیاط موزه لوور): جزء معماری هایتک محسوب می شود واقع در پاریس. در مورد این موزه ی عظیم گفته اند که اگر یک دونده دو ماراتن به مدت یک هفته بدود، نمی تواند همه جای آن را ببیند. سطوح گالریهای آن بسیار عظیم است. این موزه فرم u شکل دارد به دلیو ل سردرگمی که بازدید کننده ممکن است دچار آن شود، نشانه ای دروسط حیاط موزه طراحی شد که ورودی باشد و بازدیدگان را به طبقه زیرین هدایت کند و سپس با کمک نشانه های راهنما مسیر خود را بیابند. این هرم از کارهای آی ام پی، مهندس چینی و ساکن آمریکا است. جنبه سازه ای این پروژه بسیار خاص است و تماما از شیشه ساخته شده است.
ژان نوول: از معماران سبک هایتک است. فرانسوی است. پروژه ای که باعث شهرت او شد، انيستیتو دنیای عرب، شرکتی در پاریس که متعلق به عربها بوده، است. ساختمان دارای یک نمای بسیار ساده است و یک مدول تکرار شونده دارد. هرکدام از این مدولها، دیافراگم است که به نور حساس است و بسته به نوری که فضا نیاز دارد باز و بسته می شود و میزان نور فضا را تنظیم می کند. این پروژه در اواسط دهه 90 ساخته شد، بسیار مورد توجه بود.
استادیوم المپیک مونيخ: کار فرای اوتو است که از نظر سیستم سازه ی چادری در زمان خود بسیار پیشرفته بود، ارتش آلمان در مدت زمان 7-6 ماه این پروژه را ساخت. این پروژه هم از نظر تکنولوژی ساخت و زمان ساخت بسیار شاخص است در سبک معماری هایتک .
رنزو پیانو: او با همکاری ریچارد راجرز مرکز ژرژ پمپیدو را طراحی کرد و بعد از آن از پرچمداران معماری هایتک شناخته شده اند. از آثار او فرودگاه کانسای واقع در ژاپن است. محدودیت زمین داشتند و مجبور به ساخت جزیره بر روی اقیانوس جهت ساخت فرودگاه شدند. سپس با پل ارتباط با مترو را از رو و زیر ایجاد کردند. ایجاد بستری به نام جزیره بر روی اقیانوس بسیار کار ارزشمند و مهمی بود. معماران هایتک سعی در استفاده از ساختارهایی دارند که در دل طبیعت وجود دارد. مثلاًدر پروژه ژرژ پمپیدو از سیستم مفصل آرنج دست انسان الهام گرفته شده برای طراحی یک کنسول. یعنی دهانه های پروژه 60 متر است و سیستم استراکچر برای آن شبیه به آرنج انسان جهت تحمل وزن طراحی کردند. در پروژه فرودگاه کانسای رنزو پیانو از استراکچر دایناسور الهام می گیرد. (سئوال: استراکچر یک دایناسور که وزن سنگینی بیش از 10 تن آن را به خوبی تحمل می کند، چیست؟)
بانک لویدز در لندن: از کارهای ریچارد راجرز است که بارویکردهای تک طراحی شده است. سیستم طراحی آن صنعتی است . void مرکزی آن معماری صنعتی را به خوبی تداعی می کند.
آسمانخراش جان هنهاک: کارگروه s.o.m است که به آسمانخراش سازی در دنیا معروفند. بلندترین آسمان خراش دنيا در دبی کار این گروه است. در حدود 850 متر این آسمان خراش ارتفاع دارد. آسمان خراش جان هنهاک در آمریکاست. حجم آن مکعب است و 500 متر ارتفاع دارد و سالها جز بلندترین آسمان خراشهای دنیا بود. سیستم استراکچر آن بسیار قوی و پوسته مانند است و استراکچر را به صورت اکسپوز در فضای داخلی می توان دید.
در دهه 90 گرایشی از معماری هایتک به سمت معماری پایدار ایجاد می شود. یعنی معماری هایتکی که سعی می کند الگوهای طبیعی را بیشتر استفاده کند و با طبیعت بیشتر سازگار باشد. اصطلاحا آن را اکوتک می نامند. یعنی محیط با تکنولوژی ترکیب می شود. رنزو پیانو، نورمن فاستر، کالاتراوا، ریچارد راجرز به سمت معماری اکوتک گرایش پیدا کردند. ساختمان مجلس آلمان (گنبد رایشتاک) که به توپ بسته شد در جنگ های جهانی و سالها بلا استفاده بود، بعد از اتحاد آلمان شرقی و غربی تصمیم به احیای آن گرفتند. در مسابقه طراحی آن نورمن فاستر براي طراحی گنبد آن برنده شد. که از نمونه های شاخص معماری هایتک است. یکی از ویژگیهای شاخص بنا اینست که به مردم اجازه می دهد به بالای سر نمایندگان بروند و نظارت کنند بر بحث های آنان و به حالت نمادین دموکراسی را بیان می کند. شیشه های آن ضد گلوله است.
به این دلیل مادر ایران معماری هایتک نداریم چون برای ساختن هر یک از جزئیات خط تولید کارخانه نیاز است، که باید راه اندازی شود. (مقاله ی "گرایش به تکنولوژی در معماری امروز ایران" فصل نامه آبادی شماره 52 نوشته ی ایمان رئیسی را ببینید.)
مرکز فرهنگی ژان مری تجیبائو: اثر رنزو پیانو که از اکوتک بسیار شاخص است. در جزایر اقیانوس آرام واقع است. ژان مری تجیبائو قهرمان ملی آنان بود. این پروژه با استفاده از ویژگیهای اقلیمی آن منطقه طراحی شده است. فرم آن از مسکن سنتی رایج در آن منطقه الهام گرفته شده است. (مسکن سنتی با نام کاناک که با شاخ و برگ درختان سقف را پوشش می دادند و بدنه آن هم چربی بوده است.) مصالح هم از چوب انتخاب شده و از مان فرم مسکن سنتی ملهم است. بخش اعظم سیستم تهویه این پروژه طبیعی است که از طریق هدایت بادهای اقیانوس تامین می گردد.
کوی پوتسدام: در برلین منطقه شهری بزرگی است که طرح طراحی شهری آن را به مسابقه می گذاراند و رنزو پیانو برنده می شود. کار جالب او پس از طراحی شهری، این است که هریک از ساختمانها را به یک معمار معروف دنیا می دهد. جهت طراحی از معمارانی نظیر: ریچارد راجرز، کیشوکوروکاوا، هانس هولاین. ساختمان شرکت دایملر و کرایسلر سابق توسط رنزو پیانو طراحی شده است. او در طراحی این ساختمان از سیستم نمای آجری خشک استفاده کرده و سيستم نما کاملا هوشمند است. اگر نور ساختمان زیاد شود، پرده ها بصورت الکترونیک بسته می شود و نور را تنظیم میکند.
سیستم نمای آجر: بدون ملات است و با پیچ و مهره محکم شده که هنگام زلزله مشکلی به وجود نیاید.
شیگرو بان هم در زمینه معماری هایتک فعالیت داشته است و با همان معماری کاغذی دهانه های عظیمی را به وجود آورد.
سيستم اتصال این لوله های کاغذی بست چوبی است.
طرح توسعه موزه ژرژ پمپیدو در پاریس: کار شیگرو بان است که در آن از استراکچر چوبی الهام گرفته که شبیه کلاه سنتی است در چین. این کار اخیرا افتتاح شد.
مبحثی به نام معماری متحرک در معمای هایتک وجود دارد که توسط سانتیاگو کالاتراو معمار برجسته سازه دنیا بسیار تعقیب شده است. او هم معماری را می داند هم دکترای سازه دارد. او در کارهایش بسیار از پدیده های طبیعی الهام می گیرد. مثلا طرحی شبیه چنگال حیوان که قابلیت باز و بسته شدن دارد یا در ورودی ایستگاه مترو که متحرک است یا سقف ساختمان عظیمی که می تواند باز، بسته یا نیمه باز شود. کلیسای سال 2000 از طراحی های اوست که این قابلیت را داشت که کاملا باز، نیمه باز یا بسته شود. او استاد طراحی پل است. او پل پیاده ای را در نزدیکی بیلبائو بر روی رودخانه طراحی کرده کف آن شیشه سند بلاست شده است که در شب نور پردازی میشود و بسیار زیباست.
